تین کلاینت چیست؟
تين كلاينت یا همان مینی پی سی (mini pc) به كامپيوتر همراه با نرم افزاري اطلاق مي شود كه جهت انجام بسياري از كارهاي خود به شدت وابسته به كامپيوتر ديگر است به عبارت ديگر قسمتي از يك شبكه است كه در آن نرم افزار يا كامپيوتر به عنوان رابط عمل مي كند ، در حالي كه سرور تمام كارهاي واقعي را انجام مي دهد . تين كلاينت به عنوان يك كامپيوتر به تنهايي و يا به عنوان قسمتي از يك شبكه بزرگتر مي باشد ، مثلاً در يك شركت يا مدرسه اين نوع كامپيوتر شامل اطلاعات كافي جهت راه اندازي و برقراري ارتباط با سرور شبكه است و سرور ساير توان محاسباتي را فراهم مي كند .
همانطور که می دانید ورود اطلاعات و گزارش گیری از نرم افزارهای مالی و اداری نیاز به پردازش بالایی ندارد لذا می توان به جای کامپیوترهای رومیزی و یا لپتاپ از آن استفاده کرد . Thin Client به کامپیوتر های کوچکی گفته می شود که قدرت پردازش بالایی ندارند و جهت پردازش از توان سرور استفاده می کنند . احتیاج به ارتقا ندارند و توسط ارتقا سرور ، کارایی خود را افزایش میدهند .
همچنان که فناوری اطلاعات، توسعه بیشتری می یابد، شبکه ها نیز به عنوان یکی از پیامدهای این توسعه اهمیت بیشتری می یابند. اما شبکه ها فقط منحصر به انواع متداول LANها یا WANها نمی گردند و شبکه سازی روش های دیگری نیز دارد. در این زمینه تجهیزاتی مانند Thin Clientها، Net PC ها و یا Network computer ها مطرح می گردند که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند.
شبکه مبتنی بر Thin Client، شبکه ای مبتنی بر سرور است که تقریباً کلیه پردازش ها در آن توسط این سرور صورت می پذیرد. کلیه برنامه های کاربردی روی سرور اجرا شده و توسط Clientها قابل استفاده هستند. واژه thin در این تکنولوژی، به دلیل حجم پایین پردازشی است که توسط Clientها صورت می پذیرد. در مقابلِ این تکنولوژیFat Clientها مطرح می باشند که کلیه پردازش ها را روی Client انجام می دهند. به طور کلی ساختار شبکه های مبتنی بر Thin Client از یک سرور با قدرت بالا و تعدادی Client تشکیل شده است که کارآیی محدودی دارند.
یک شبکه مبتنی بر Thin Client چگونه فعالیت می کند؟
یک شبکه مبتنی بر این تکنولوژی دارای یک یا چند سرور با ویژگی های خاص می باشد. سیستم عامل این سرورها می تواند هریک از سیستم عامل های موجود (با توجه به برنامه های کاربردی موردنظر) نظیر یونیکس، لینوکس،(Windows NT Terminal Server Edition (NT TSE ، یا ویندوز باشد. علاوه بر سیستم عامل، بر روی هر یک از این سرورها یک نرم افزار کنترلی وجود دارد که فعالیت های Clientها را کنترل می نماید.بسیاری از این نرم افزارهای کنترلی به صورت رایگان عرضه میشوند و معمولا ً توسط شرکت های نرم افزاری، تولید می گردند.
تین کلاینت Thin Client های Green Cube
امروزه کامپیوتر هایی که به عنوان سرور به کار گرفته می شوند بسیار قدرتمند و بروز هستند و به طور معمول همواره از همه ظرفیت انها استفاده نمیشود از این رو می توان با متصل نمودن تین کلاینت ها به سرور ، قدرت و توان اضافی سرورها که بلا استفاده مانده است را بکار گرفت . ویندوزهای سرور تولید شده توسط شرکت مایکروسافت همگی به صورت استاندارد از Thin Client ها پشتیبانی می کنند در نتیجه استفاده از این فناوری کاملا مطمئن و مقرون به صرفه است هم چنین کلیه نرم افزارهای محبوب مایکروسافت مثل افیس که شامل ورد، اکسل،پاور پوینت و … می شود، به خوبی با این دستگاه ها سازگار هستند . در نتیجه سازمان ها و شرکت میتوانند به جای خرید کامپیوترها و کیس های حجیم از تین کلاینت ها استفاده کنند تا علاوه بر صرفه جویی مالی ، از فضای دفتر خود نهایت استفاده را ببرند.
کاربردها
این شبکه ها در بسیاری از سازمان ها مورد استفاده قرار می گیرند. اما بزرگترین مشتریان این شبکه ها، بانک ها، آژانس های هوایی و سازمان هایی هستند که دارای شعبات متعدد می باشند. امروزه از این تجهیزات برای تجهیز مدارس نیز استفاده می شود. با توجه به این نکته که سیستم های Thin Client دارای هارددیسک نمی باشند و امکان download کردن نرم افزار نیز روی آن ها وجود ندارد، هیچ نوع ویروسی نمی تواند سیستم را مورد حمله قرار دهد. به این ترتیب امنیت این نوع سیستم ها تضمین شده می باشد. ارتقاء و نگهداری Thin Clientها بسیار ساده و مقرون به صرفه است. زیرا برای ارتقاء شبکه لازم است فقط سرور مربوطه را upgrade نمود.
به طور کلی تین کلاینت ها شامل ویژگی های زیر میشوند:
ویژگی های شبکه های مبتنی بر تین کلاینت
مدیریت پذیری
در این شبکه فقط کافی است سرور مدیریت گردد.
امنیت
در سیستم های Thin Client به علت عدم وجود نقطه ورود به شبکه، عدم امکان download کردن نرم افزار از اینترنت و نصب آن بر روی Clientها و همچنین عدم وجود هارددیسک، ویروسی شدن سیستم ها غیرممکن است.
کنترل و نظارت
کاربرانی که از شبکه تین کلاینت استفاده میکنند نمیتوانند هیچ برنامه ای را برروی سیستم نصب کنند و حتی قادر به عوض کردن پیکر بندی سییتم عامل هم نیستند به عبارتی سیستم یک بار پیکر بندی میشود و دیگر توسط کاربر قابل تغییر نیست .
هزینه سخت افزار
از آن جهت که تین کلاینت ها حجم کمی دارند هزینه نگهداری کمی دارند و چون قطعات مکانیکی ندارند کمتر دچار خرابی میشوند.در کل پوسته ی این تین کلاینت ها شامل یک بورد است که سی پی یو بر روی ان سوار شده است ولی کاربر قادر به عوض کردن رم هارد و سیستم های خروجی و ورودی است مثل دانگل وای فای و…
سهولت ارتقاء
رای اضافه کردن ترمینال های جدید به شبکه، فقط کافی است از طریق نرم افزار مرکزی که روی سرور نصب شده نرم افزار کنترلی را روی Client جدید نصب نمود. در صورت خرابی نیز می توان به راحتی ترمینال مورد نظر را از شبکه خارج نمود.
ذخیره انرژی
نقطه قوت تین کلاینت ها مصرف پایین انرژی است که میتواند برای سازمان ها با تعداد کارمندان زیاد مناسب باشد. در مقایسه با کامپیوترهای شخصی، این سیستم ها انرژی کمتری مصرف می نمایند. در این سیستم ها به علت پردازش پایین، توان مصرفی آنها در حدود ده الی بیست وات در ساعت می باشد. در حالی که توان مصرفی یک کامپیوتر از نوع PC در حدود 250 وات در ساعت می باشد.
وابستگی به سرور
با توجه به ساختار Thin Client، لازم است سرور از امنیت بالایی برخوردار باشد. زیرا در صورت از کار افتادن سرور، شبکه به طور کامل مختل خواهد شد. در نتیجه برای جلوگیری از این امر، روش های مختلفی جهت ایجاد redundancy نرم افزاری و سخت افزاری استفاده می شود. مکانیزم های متفاوت Failover نیز برای پردازنده ها و پایگاه داده مورد استفاده قرار می گیرد. امکان Load balancing سخت افزاری و نرم افزاری نیز برای این سرورها از موارد ضروری می باشد که همه این ها قیمت سرور موردنظر را به شدت بالا می برد.
پهنای باند
مانند سایر شبکه های کامپیوتری، پهنای باند این شبکه نیز وابسته به تعداد Clientها می باشد. با توجه به انجام کلیه فرآیندهای پردازشی توسط سرور، ترافیک این شبکه بسیار بالا است. زیرا کلیه دستورات پردازشی باید به سرور منتقل شده و نتایج به Clientها تحویل گردند.
فضای حافظه
با توجه به ساختار این سیستم ها امکان استفاده از هیچ نوع حافظه جانبی نظیر انواع دیسک ها وجود ندارد. و علت اصلی ان کمبود فضا میباشد که در نسل این سیستم ها از حافظه های SSD استفاده میکنند
پروتکل های ارتباطی
همان گونه که ذکر شد، دو پروتکل مطرح در این زمینه وجود دارند.
پروتکل Citrix ICA: پروتکلی است محصول شرکت Citrix که به Clientها این امکان را می دهد تا با سرور مرکزی ارتباط برقرار نمایند. با استفاده از این پروتکل بسیاری از applicationهای تحت ویندوز قابل اجرا هستند.
پروتکل RDP: این پروتکل که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده شده، نیز یک پروتکل ارتباطی است که امکان برقراری ارتباط میان سرور و Clientها را میسر می سازد.
با توجه به مطالب ارائه شده در بالا ، کاربردهای بسیار وسیعی برای استفاده از تیم کلاینت ها در نظر گرفته شده است . که نمیتوان همه آن را در این مطلب بیان نمود . با این وجود برخی از مهترین کاربردهای این دستگاه را به اختصار در موارد زیر می توان جای داد :
بانک ها و ادارات مربوطه
سازمان ها
بیمارستان ها
مدارس جهت استفاده در کلاس های کامپیوتری
شرکت ها
کارخانه ها
و…
در کل به دلیل استفاده این دستگاه ها از قدرت پردازشی سرور ها در بخش هایی که نیاز به پردازش بالا نباشد و یا سروری قدرتمند در درسترس باشد از آن می توان استفاده نمود .
مدیریت تین کلاینت ها در شبکه
در شبکه های کامپیوتری که از این دستگاهها استفاده شده است تنها کافی است که سرور مدیریت شود . مشکلات و نقایص احتمالی نیز از سمت سرور اصلی برطرف خواهد شد . امنیت در Thin Client ها به دلیل عدم وجود هارد ، عدم امکان دانلود نرم افزار اینترنت و نصب آن بر روی دستگاه ، هم چنین عدم نقطه ورود به شبکه ، امکان ویروسی شدن و ایجاد دسترسی به سرور از طریق تین کلاینت ها برای هکر ها وجود ندارد .
هم چنین با استفاده از نرم افزار ها و سخت افزار های موجود بر روی سرور ها می توان دسترسی ها کاربران برای استفاده از امکانات Thin Client ها را محدود تر کرد .
مزایای تین کلاینت
1.هزینه ها و مخارج نگهداری و پشتیبانی از آن کمتر از کامپیوتر های معمولی است .
2.مصرف انرژی بسیار کمتری نسبت به کامپیوتر دارد (تا ۹۰% صرفه جویی) – در تعداد زیاد کامپیوترها در شرکت ها این کاهش مصرف انرژی خود را نشان میدهد .
3.این دستگاه ها برای مقابله با ویروس ها از انتی ویروس نصب شده بر روی سرور استفاده می کند و به سختی ویروسی می شوند در نتیجه در خرید لایسنس آنتی ویروس ها صرفه جویی خواهد شد .
4.امکان مدیریت کاربران در Thin Client ها بسیار ساده است در واقع لازم است شما فقط یک کامپیوتر که همان سرور است را مدیریت کنید و بقیه دستگاه ها همه از سرور پیروی می کنند در ضمن می توان انها را به هر میزان محدود کرد.
5.امنیت بسیار بالا در برابر حملات هکرها یا دزدی اطلاعات توسط کارکنان مجموعه به دلیل وجود نرم افزارهای مانیتورینگ در کامپیوتر سرور .
6.عدم وجود قطعات مکانیکی مانند فن ، خنک کننده های مکانیکی ، هارد جامد و … در نتیجه ارام و بی صدا کار کردن دستگاه
7.تولید حرارت بسیار کم
8.اشغال فضای بسیار کم که ویژگی بارز این دستگاه ها است .
9.امکان مانیتورینگ کاربران بدون نیاز به نرم افزار
10.ارتقاء آسان – برای ارتقا Thin Client ها فقط کافی است سرور خود را ارتقا دهید در نتیجه احتیاج به ارتقا کل کامپیوترهای سازمان نیست .
11.طول عمر بالا نسبت به تمام کامپیوترها
12.امنیت تین کلاینت
13.کامپیوترها را هرچند سال یک‌بار باید ارتقا بدهید اما برای ارتقاء تین کلاینت‌ها فقط کافی است سرور را ارتقاء بدهید. یعنی اگر ۵٠ عدد تین کلاینت در شبکه‌دارید فقط کافی است سروری که به این تین کلاینت‌ها سرویس میدهد را ارتقاء بدهید تا همه آنها ازنظر سرعت و قدرت پردازش
ارتقاء یابند.
14.تین کلاینت‌ها توسط یک شرکت و تحت یک برند عرضه میشوند. لذا خرید آنها سریع و ساده بوده و نیازی نیست مثل کامپیوتر، هر قطعه آن را از یک شرکت با یک نوع تضمین خریداری نمایید. کل دستگاه شما توسط یک شرکت گارانتی میشود و تولیدکننده مذکور قبلاً از سازگاری همه اجزاء آن با یکدیگر مطمئن است.
15.تین کلاینت ها برای مدت زمان کاری زیاد طراحی و ساخته‌شده‌اند و می‌توانید به‌راحتی سالها از آنها استفاده کنید. هیچ قطعه مکانیکی در آنها استفاده‌نشده تا استهلاک آنها در حد صفر باشد. تین کلاینت فاقد فن نیز هستند تا مثل کامپیوترها نیازی به نگهداری و سرویس‌دهی نداشته باشند.
16.بلافاصله پس از خرید تین کلاینت می‌توانید آن را استفاده کنید و مانند کامپیوتر نیاز به مونتاژ و نصب ویندوز و غیره ندارد.
17.اگر تین کلاینت شخصی دچار مشکل شد، هیچ مشکلی برای اطلاعاتش پیش نخواهد آمد. کافی است یک تین کلاینت جدید به او بدهید یا بگوئید پشت تین کلاینت دیگری نشسته و نام کاربری و کلمه عبورش را وارد کند. بلافاصله همان دسکتاپ و همان کامپیوتری که داشت در مقابلش بوده و می تواند کارش را انجام دهد.
18.چنانچه نیاز باشد تین کلانتی برای گارانتی یا تعمیر به مرکز خدمات ارسال شود، هیچ نگرانی از بابت اطلاعات خودتان نداشته باشید چراکه اطلاعات روی سرور محفوظ است و اطلاعات روی تین کلاینت نیست.
19.کاهش استرس، افزایش زمان و بهره‌وری بیشتر برای مدیریت مجموعه و مدیریت واحد کامپیوتر به دنبال دارد.
وابستگی به سرور در تین کلاینت ها ؛ امنیت بالا
با توجه به اینکه با از کار افتار سرور ، Thin Client ها نیز ار کار خواهند افتاد در نتیجه باید از سروری با امنیت بالا استفاده کرد . برای جلوگیری از ، از کار افتادن سرور روش های مختلفی جهت ایجاد امنیت سخت افزاری و نرم افزاری استفاده می شود . مکانیزم های متفاوت Failover همچنین برای دیتابیس و پردازشگر مورد استفاده قرار میگیرد . در نهایت با توجه به استفاده سخت افزاری این کامپیوترهای کوچک از سرور ، سرور مورد نظر جهت استفاده در شبکه باید دارای قابلیت Load Balancing به صورت سخت افزاری و نرم افزاری باشد تا مشکلی در کارکرد دستگاه ها در شبکه به وجود نیاید . با در نظر گرفتن همه این موارد مطمئنا هزینه تهیه سرور بالا خواهد رفت ولی باید در نظر بگیرید که با خرید این دستگاه ها به جای کامپیوتر معمولی در یک شبکه بزرگ که شامل چندین دستگاه کامپیوتر می شود پول زیادی را برای خرید سرور بهتر ذخیره می کنید .
نرم‌افزارهایی که به‌خوبی با تین کلاینت‌ها کار میکنند:
کلیه نرم‌افزارهای مالی، اداری،مایکروسافت آفیس شامل ورد و اکسل و …، ادوب ریدر، بروزهای اینترنت و نرم‌افزارهای مبتنی بر وب، اتوماسیون های اداری، ERP، نرم‌افزارهای مانیتورینگ تصویر، نرم افزارهای جهت ورود و تایپ و …
مواردی که تین کلاینت نمی‌تواند جایگزین کامپیوتر شود:
نرم‌افزارهایی که نیاز به پردازش سنگین دارند مثل نرم‌افزارهای گرافیکی که جهت پردازش تصویر، ادیت فیلم، انیمیشن سازی، نقشه‌کشی و …بکار می‌روند مناسب تین کلاینت ها نیستند.
نرم افزارهای قدیمی مبتنی بر داس یا نرم‌افزارهایی که زیرساخت‌های استاندارد را رعایت نکردند نیز جهت به‌کارگیری در شبکه‌های تین کلاینتی توصیه نمی‌شوند.
نصب و راه‌اندازی شبکه های مبتنی بر تین کلاینت
گرچه راه‌اندازی شبکه تین کلاینت ها ساده بوده و نیاز به تخصص خاصی ندارد اما پیشنهاد میکنیم که در ابتدا چنانچه تجربه ای در راه اندازی شبکه های مبتنی بر تین کلاینت ندارید از شرکتهای فراوانی که درزمینه مجازی‌سازی فعالیت دارند کمک بگیرید.